فداکاری بیش از حد چیست ؟ و فداکار واقعی کیست ؟

یکی از مفاهیمی که برداشت بسیاربسیار بدی ازآن شده است ، مفهوم فداکاری است . بیشتر ما فداکاری را ازجان مایه گذاشتن برای دیگران ، تا حد نادیده گرفتن و یا حتی سرکوب نیازهای خود معنی می کنیم .

اما باید توجه داشت که ما زمانی می توانیم واقعاً انسان فداکار و مثمر ثمری برای دیگران باشیم ، که « خود » باشیم .

اگر شما می خواهید به دیگران روحیه بدهید و یا اعتماد به نفس آنها را افزایش دهید ، باید خودتان روحیه عالی داشته باشید . و داشتن روحیه عالی ، به « توجه به خود » نیاز دارد .

اگر می خواهید کسی را راهنمایی کنید . باید خودتان با توجه به نیازها و انگیزه های خود ، همانطور باشید .

در کتابخانه ای ، تابلویی بزرگ نصب شده بود که روی آن این عبارت را نوشته بودند : اگر می خواهید کودکان شما به مطالعه علاقه مند شوند ، خود ، کتابی در دست بگیرید .

فداکاری و مادران :

مفهوم فداکاری ، بیش از همه برای مادران بد جا افتاده است .

مادران ، اغلب به نیازها و عواطف خود بی توجهند . سلامتی ،آرامش و استراحت خود را نادیده می گیرند و همه چیز برای فرزند خود ، فدا می کنند .

جالب آنکه فکر می کنند اگر اینگونه باشند مادر فداکارتر و بهتری هستند . مادری ،  در حین توجه به فرزندان و تربیت آنها ، به نیازها و عواطف و سلامتی خود نیز توجه دارد . در نتیجه سالمتر ، با روحیه تر و شاداب تر است و طول عمر بیشتر و مؤثرتری را صرف توجه به فرزندان و مراقبت از آنها می کند .

اما مادری که نسبت به خود بی قید و توجه است و تمام وقت و انرژی خود را صرف بچه هایم کند ، خیلی زود بیمار و بی روحیه و خسته می شود و در نتیجه زمانی   می رسد که به جای فداکاری در حق بچه ها ، آنها را به زحمت دردسر می اندازد یعنی عملاً طول عمر فداکاری خود را کاهش می دهد .

شما با توجه به خود ، هم اعتماد به نفس را در خود افزایش می دهید و هم به فرزند خود ، باوری و خود اتکایی و توجه به خود را می آموزید .

شما چگونه انتظار دارید فرزندتان ، به خود توجه کافی داشته باشد و از خود به خوبی مراقبت کند وقتی الگوی رفتاری شما ، این رفتارها را منفی جلوه می دهد ؟

فداکاری برای دوستان و فداکاری در محیط کار ، خدمت به دیگران و رفع نیازهای دیگران ، امری پسندیده و بسیار شایان ستایش است اما به شرط آنکه به خود       لطمه نزنید .

تا پاسی از شب ، در محیط کار بودن ، بیش از حد توان کار کردن ، عدم توجه به وضعیت غذایی و استراحت و علایق خود ؛ و همه رفتارهای خودشکنانه است که به زودی شما را خسته می کند و از بین می برد .

فداکاری واقعی :

بیایید از همین حالا ، مفهوم غلط فداکاری را از ذهن خود پاک کنید و مفهوم واقعی آن را جایگزین نمایید . از همین امروز تمرین کنید که از خود مراقبت کنید که خدمت به دیگران ، سبب بی توجهی نسبت به خودتان نگردد .

فداکاری با مفهوم نادرست آن ، نه تنها شما را توجه به خود و نیازهای خود بازمی دارد ، بلکه دیگران را هم به شما وابسته ساخته ، خود باوری و خود اتکایی آنها را تا حد قابل ملاحظه ای کاهش می دهد .

شما با فداکاری نادرست و بیش از حد خود ، افرادی ضعیف النفس و ضربه پذیر را تربیت می کنید که مسلماً در جامعه دچار مشکل خواهند شد و این ، گناه شماست .

حمایت بیش از حد یک فرد ، نه تنها خود شکنی است ، بلکه در واقع ، از بین بردن دیگران است . اگر می خواهید واقعاً و به مفهوم درست کلمه ، فداکار باشید ، باید هم به نیازها و عواطف خود توجه کنید و هم به دیگران .

شما خیلی وقتها ، در حق دیگران ، فداکاری می کنید اما پس از آن احساس نه چندان خوب و یا حتی احساس گناه پیدا می کنید . در این لحظات ، شما فکر می کنید که هم از اهداف خود بازمانده اید و هم نتیجه مطلوبی از این حمایت نگرفته اید .

این احساس زمانی پیش می آید که شما « فداکاری » را به مفهوم نادرست آن اجرا کرده باشید . یادتان باشد که این فداکاری ، ذره ذره فرد مقابل را نابود می کند .

پس از همین امروز و از همین حالا ، از حمایت کردن بیش از اندازه دیگران دست بردارید . دست از ستم کردن به آنها بردارید .

پیامبر بزرگ اسلام ، که مظهر انسان کامل است ؛ دقیقاً با عمل و رفتار خود ، معنای غلط فداکاری را اصلاح کرده ، مفهوم واقعی و درست آن را به ما آموزش داده است . هنگام اذان ظهر ، اگر هزاران نفر هم از او کمک می خواستند ؛ به آنان می گفت : نه ! اول نماز .

نماز بزرگترین وظیفه الهی است ، در حقیقت همان توجه به نیازهای درونی انسان و به ویژه توجه به عالی ترین نیاز ، یعنی ارتباط با خداست .

تمام اعمال ما با نماز محک زده می شود . بنابراین می بینیم که « توجه به خود » در دین مبین اسلام ، اصلی ترین وظیفه شرعی ما قرار داده شده است .

تمرین

از خود مراقبت کنید که بیش از اندازه ، از دیگران حمایت نکنید .

فداکاری را در حد اعتدال و به مفهوم درست آن ، انجام دهید . یادتان باشد ؛ چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است .