سلامت دیجیتال:

آشنایی با بیماری های مغزی

مغز دچار بیماری های مختلفی می شود که مهمترین دسته بندی آن شامل: تشنج، تومورها، ترومای مغزی، سکته مغزی و عفونت هاست.

در این قسمت به مرور کلی درباره آنها می پردازیم:

الف- عفونت ها:

• مننژیت (Meningitis ) : که نوعی بیماری التهابی پرده مغز و نخاع است که عمدتا بدلیل عفونت اتفاق می افتد. سفتی گردن، سردرد ، تب و سردرگمی از علائم آن است.
• آنسفالیت (Encephalitis ) : این بیماری التهابی به دلیل عفونت ویروسی است ویا مننژیت سبب آن می شود ، که در صورت مورد آخر به آن منینگو آنسفالیت گویند.
• آبسه های مغزی (Brain abscess) : معمولا به دلیل مجموعه ای از باکتری ها حادث می شود. درمان های دارویی و اعمال جراحی از روش های درمانی آن است.

ب- تشنج:

مهمترین بیماری در این گروه بیماری صرع ( epilepsy ) است. که این حالت در مغز به دلیل افزایش و غیر طبیعی بودن فعالیت های الکتریکی مغز رخ می دهد. ضربه به سر، سکته مغزی و عفونت مغزی هم می توانند سبب بروز صرع شوند.

پ- تروما:

• ضربه های مغزی ( Concussion )که می توانند به طور موقت عملکرد مغز را دچار مشکل کنند. این حالت همراه با سردرد و اختلالاتی در حافظه است.
• آسیب های تروماتیک مغز (Traumatic brain injury) می توانند سبب اختلال در حالت روحی و شخصیتی در افراد مبتلا شوند.
• خونریزی های داخل مغزی (Intracerebral hemorrhage) که اغلب پس از سکته مغزی به دلیل بالا رفتن فشار خون و ضربات سر ایجاد می شوند باعث این بیماری می گردند.

ت- تومور، توده و افزایش فشار مغز:

• تومورهای مغزی (Brain tumor) به هر نوع رشد بافت در مغز گفته می شود . خوش خیم یا بدخیم سبب افزایش فشارهای مغزی می شوند. Glioblastoma نوعی تومور مغزی است که سرعت پیشروی آن بالاست و درمان سخت و گاه غیرممکن.
• هیدروسفالی (Hydrocephalus) بیماری است که به دلیل افزایش مقدار سروبروزپینال درمایع داخل جمجمه ایجاد می شود .چرا که سیرکولاسیون مایع در داخل جمجمه درست انجام نمی شود.
• هیدروسفالی با فشار نرمال مغز(Normal pressure hydrocephalus) که در این بیماری با وجود افزایش مایع در داخل جمجمه ، فشار داخل مغز تغییری نمی کند. که فرد دچار زوال عقل و بی اختیاری ادراری می شود.
• بیماری تومورکاذب مغزی Pseudotumor cerebri که در آن بدون هیچ علت ظاهری افزایش می آید و سبب سردرد، سرگیجه و تهوع می شود.
• سکته مغزی (Stroke) : سکته مغزی زمانی رخ می دهد که به طور ناگهانی در جریان خون و اکسیژن اختلال ایجاد شود، که این باعث مرگ سلول های بافت این ناحیه می شود و به این ترتیب علاوه بر آسیب وارد شده به بافت مغز ، اعمالی هم که تحت کنترل آن قسمت از مغز بوده نمی تواند مدت طولانی درست انجام شود. سکته های مغزی می توانند به صورت ایسکمیک باشند که با گسترش و یا حرکت لخته های خونی اتفاق می افتند و یا هموراژیک باشند که خونریزی در داخل مغز سبب آن می شود.

ث- بیماری های اتوایمن مغزی: از مهمترین بیماری های این گروه می توان به بیماری Vasculitis اشاره کرد که در آن التهاب در عروق مغزی ایجاد می شود که سردرد، سرگیجه و ناآگاهی را به همراه دارد. و بیماری مهم دیگر در این گروه بیماری مولتیپل اسکلروزیس Multiple sclerosis است که درآن سیستم ایمنی بدن برعلیه سلول های عصبی خود فرد وارد عمل می شود.

ج- بیماری های بازسازی سلول های عصبی( neurogenerative ): بیماری های شناخته شده و مشهور این گروه را بیماری های زیر تشکیل می دهند.

• پارکینسون (Parkinson’s disease ): در این بیماری سلول های ناحیه مرکزی مغز خود را به آرامی بازسازی می کنند که سبب ایجاد اختلالاتی در حرکت و تعادل و هماهنگی در بدن می شود . از بارزترین علائم این بیماری می توان به لرزش دست ها ،کندی حرکت، وضعیت بی ثبات در نشستن و راه رفتن و سفتی اندام ها وتنه اشاره کرد.
• بیماری هانتینگتون(Huntington): یک اختلال عصبی وراثتی است که باعث بازسازی سلول های مغزی می شود. در این بیماری کنترل حرکتی مشکل می شود، افسردگی و نوسانات خلقی و تحریک پذیری از علائم مشخص آن است.
• بیماری فراموشی پیشانی گیجگاهی(Pick’s disease (frontotemporal dementia: این بیماری به این دلیل ایجاد می شود که سلول های جلو و کناری مغز سالها تخریب می شود. از مشخصات ظاهری این بیماری می توان به تغییرات شخصیتی،رفتار نامناسب، مشکل با گفتار،و از دست دادنحافظه وتوانایی های فکریاشاره کرد. این بیماری یک بیماری پیشرونده است.
• بیماریاسکلروزیس آمیوتروفیک جانبی(Amyotrophic lateral sclerosis): به این بیماری نام Lou Gehrig هم داده اند. اعصاب کنترل کننده ماهیچه به سرعت نابود شده و سبب فلجی و ناتوانی حرکت ماهیچه ها می شود که دراین زمان تنفس نیز مختل می گردد. عملکردهای شناختی به طور کامل تخریب و کاهش می یابند.
• زوال عقل(Dementia): کاهش عملکردهای شناختی رخ می دهد که به دلیل مرگ و یا نقص در سلول های عصبی است و این حالتی است که سلول های مغزی خود را بازسازی می کنند. مصرف الکل از عوامل بروز این بیماری است.
• بیماری آلزایمر(Alzheimer) : به دلایل نامشخص اعصاب نقاطی از مغز منحط شده و اختلالاتی در حافظه و عملکردهای ذهنی و قدرت تشخیص و همچنین اختلالات شخصیتی ایجاد می شود. این بیماری شایع ترین بیماری زوال عقل محسوب می شود.