سفر به سرزمین بودا
لهاسا یکی از رویاییترین و خیالانگیزترین شهرهای جهان است؛ پایتخت تبت و مرکز معنوی بودایی. ارتفاع 3650 متری این شهر از سطح دریا باعث شده دسترسی به آن محدود شود و همین امر تاریخ بیش از هزار ساله معنوی این شهر را زنده نگه داشته است. به واسطه تعالیم آیین و فرهنگ خاص مردم این شهر، لهاسا از سایر سرزمینهای اطراف متمایز است. به زبان تبتی لهاسا به معنی «سرزمین مقدس»،« شهر خدایان» و «سرزمین بودا» است.
نام لهاسا در بین 24 شهر تاریخی و فرهنگی چین میدرخشد و علاوه بر آن مرکز سیاست، اقتصاد و فرهنگ تبت هم به شمار میرود. شکوه و جلال کاخ پوتالا این مکان را به یکی از نمادهای مرموز سیاست و مذهب در جهان تبدیل کرده است. گرچه در سال 1951 رژیم مذهبی حاکم بر شهر به سمت نابودی رفت و لهاسا وارد عصر جدیدی شد اما هنوز در این کاخ میتوانید عظمت تاریخی و فرهنگی شهر را بیابید.
لهاسا در بخش جنوب مرکزی تبت واقع شده و از شمال به رودخانه کیچی متصل میشود. تاسیس این شهر به هزار و 300 سال پیش بر میگردد و برخلاف شایعههایی که از نوسازی این شهر به دست رهبران چینی بر سر زبانهاست، لهاسا هنوز شهر شگفتیها محسوب میشود. در پایتخت تبت شما به راهنما برای گردش نیازی ندارید؛ زیرا لهاسا شهری است که باید خودتان کشفش کنید، در کوچه پس کوچههای قدیمی به دنبال ماجراجویی بروید و از دیدن مناظر اطراف شهر لذت ببرید.
سفر به لهاسا برای کسانی که به تاریخ مذاهب علاقه دارند و دوست دارند یک شهر دست نخورده هزار ساله را از نزدیک ببینید وسوسه انگیز خواهد بود. در لهاسا نیروی معنوی عجیبی حاکم است؛ طلسم اغواگری که در لبخند راهبان جوان و زیبایی بی نظیر شهر پنهان شده است. شاید به همین دلیل است که نام این شهر در فهرست شهرهایی که قبل از مرگ باید حتما آنها را دید به چشم میخورد.
تقویم سفر
لهاسا به عنوان یکی از مرتفعترین شهرهای جهان به طور متوسط بیش از سه هزار ساعت تابش آفتاب در طول سال را تجربه میکند و به همین دلیل به شهر آفتاب هم معروف است. با این حال آب و هوای کلی شهر در تمام طول سال معتدل است؛ نه تابستانها آنقدر گرم است که برای مسافران مشکل ایجاد کند و نه زمستانها آنقدر سرد. به طور کلی آب و هوا در پایتخت تبت به دو فصل خشک و مرطوب تقسیم میشود. بارش سالانه به طور عمده از ماه خرداد آغاز و شهریورماه پایان مییابد. از اسفند ماه تا مهر آب و هوا معتدل و مرطوب است و به همین دلیل بهترین زمان برای بازدید از لهاسا همین هشت ماه است.
گردش با دوچرخه
در بخش مرکزی شهر لهاسا که اکثر جاذبههای تاریخی شهر در آنجا تمرکز دارد به راحتی میتوان با پای پیاده گشت زنی کرد. اما دوچرخههای ریشکا هم در هر نقطه لهاسا برای حمل و نقل مسافران آماده هستند. این وسیله نقلیه در تبت بسیار ارزان و کارآمد است و گاهی راننده مسافرانی را هم که با شما مسیر مشترک دارند در طول راه سوار میکند.
اتوبوس در لهاسا فراوان است و برای سوار شدن اتباع غیر چینی هم ممانعتی وجود ندارد اما بهتر است بدانید که این عمل کمی غیرعادی است و مسیرها هم به زبان چینی نوشته شده که حتما برایتان گمراه کننده خواهد بود بنابراین توصیه ما این است که سراغ اتوبوسهای عمومی نروید. دوچرخه سواری در لهاسا آسان است و شما میتوانید به راحتی یک ایستگاه کرایه دوچرخه پیدا کنید و یا حتی از هتلتان درخواست کنید تا برایتان دوچرخه فراهم کرده و با آن به راحتی در شهر گردش کنید.
اگر قصد دارید در لهاسا دوچرخه سواری کنید بهتر است خودتان را به یک دوچرخه سوار محلی نزدیک کنید و در امتداد آنها تردد کنید زیرا قوانین رانندگی در این شهر با بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا متفاوت است.
بفرمایید شیر تازه محلی!
بدون شک بخشی از لذت سفر به لهاسا در خوردن و نوشیدن خلاصه میشود. مواد غذایی در تبت طعم منحصر به فردی دارد که آنها را از سایر شهرهای چین و آسیا متمایز میکند. اصلیترین مواد غذایی در این شهر از نخود و فرآوردههای شیر تهیه میشود و نوشیدنی عمده آنها چای روغنی است. جو کوهستانی یکی از غلات محبوب لهاساست و سابقه کشت جو در فلات تبت به سه هزار و 500 سال پیش بر میگردد.
جو کوهستانی خواص درمانی بسیاری دارد و در اکثر غذاهای سنتی این شهر یافت میشود. تسامپا یکی دیگر از غذاهای محبوب این شهر است که طعمی شبیه رشته فرنگی چینی دارد. تسامپا در حقیقت نوعی خوراک رشته دار است که با انواع مواد غذایی تهیه میشود طعم این غذا ترد و شیرین است و همراه با چای روغنی سرو میشود. پیراشکیهایی که با خمیر نازک تهیه میشود و به حالت بقچهای تزئین میشود نیز یکی دیگر از غذاهای محلی این شهر است.
پیراشکیها در طعمهای مختلف و با سبزیجات گوناگون تهیه میشود که برخلاف اندازه کوچک بسیار غنی و خوشمزه هستند. اگر گذرتان به لهاسا افتاد باید حتما یک لیوان شیر محلی بنوشید؛ شیرهای این منطقه از گاو کوهان دار تهیه میشود و طعم منحصر به فردی دارد. محصولات لبنی مهمترین غذای مردم تبت است و از پنیر داژو و ماست غنی شده نیز برای طعم دار کردن غذاها استفاده میشود.
فستیوالهای لهاسا
حدود 30 جشنواره و رویداد مختلف در لهاسا وجود دارد و از آنجا که لهاسا پایتخت این کشور است بیشتر این جشنوارهها در همین شهر برگزار میشود. در ادامه شما را با دو جشنواره اصلی که در پایتخت تبت با شور و شوق فراوان اجرا میشود و هر ساله جمعیت انبوهی از افراد محلی و توریست را به خود جذب میکند آشنا میکنیم.
جشن پایان دوران ممنوعیت
جشنواره شوتون (Shoton) یکی از جشنوارههای سنتی محبوب در تبت است. راهبان تبتی پس از مدیتیشن و تماشای اپرای چشمگیر با مراسم ماست خوری این جشن را به پایان میرسانند. این جشنواره که هر سال در ماه اوت برگزار میشود به مرور به یکی از جشنهای ملی تبت تبدیل شده است و توسط گردشگران هم مورد استقبال قرار گرفته. در مدت این جشنواره زمانی برای برگزاری مسابقه و برنامههای سرگرم کننده وجود دارد و همچنین گردشگران میتوانند از بازارهای سنتی که در حاشیه جشنواره برگزار میشود دیدن کنند.در طول زمان جشنواره تمام خیابانها و معابر شهر مملو از جمعیت است.
در آیین بودایی قوانین خاصی بین ماههای آوریل و ژوئن وجود دارد به عنوان مثال، پیروان بودا از کشتن موجودات زنده کوچک در این ایام منع میشوند. در حقیقت این جشنواره به پایان این ممنوعیت اشاره دارد و شیر و ماست تازه هم به عنوان برکت انجام اعمال مشخص پخش میشود.
سال نوی تبتی
مردم تبت سال نو را برای یک شروع تازه جشن میگیرند. آنها 29 روز آخرین ماه سال را برای خروج ارواح شیطانی در نظر میگیرند و فردای آن روز به استقبال سال نو میروند. بزرگترین جشن سال نو در کاخ پوتالا برگزار میشود اما سایر معابد هم در سراسر تبت این روز را گرامی میدارند. با خروج ارواح شیطانی مردم تبت اعتقاد دارند که سال جدید با بهبود وضعیت برداشت، آب و هوای خوب و طول عمر همراه خواهد بود.
مراسم آیینی و گذاشتن غذا برای ارواح شیطانی از جمله مناسک این روز است. این جشنواره با روشن کردن آتش و فریاد زدن برای دور کردن ارواح شیطانی پایان مییابد. مردم اعتقاد دارند اگر در این شب در خانههایشان را باز بگذارند این ارواح شیطانی سریعتر از خانه خارج خواهند شد. خانه تکانی یکی دیگر از رسمهای مردم تبت برای رفتن به استقبال سال نو است تا با انرژی مثبتی سال جدید را شروع کنند.
چگونه برویم؟
برای سفر به تبت شما باید از جمهوری خلق چین درخواست ویزا کنید. البته به تازگی آژانسهای مسافرتی هم در این زمینه وارد عمل شده و میتوانند برایتان ویزای فردی یا گروهی بگیرند. به هر حال شما برای درخواست ویزای توریستی چین باید گردش حساب یا گواهی تمکن مالی، دو قطعه عکس، کپی مدارک شناسایی و رزرو هواپیما و هتل را همراهتان داشته باشید.
سفارتخانه چین در تهران در خیابان پاسداران، نارنجستان هفتم قرار دارد. پرواز مستقیمی برای رسیدن به لهاسا از تهران وجود ندارد؛ شما میتوانید از طریق خطوط هوایی مختلف خودتان را به کاتماندا برسانید و از آنجا با هواپیما یا از طریق زمینی به لهاسا بروید.
بهترین مکان اقامت
قسمت شرقی لهاسا با انواع گزینههای اقامتی هر مسافری را راضی میکند. از هتلهای مجلل و لوکس که بگذریم مسافرخانههای محلی و سنتی هم با قیمتهای ارزان در این منطقه فراوان است. اگر به دنبال هتلهای چند ستاره هستید بهتر است قبل از حرکت رزرو کنید تا از تخفیفات هم بهره مند شوید.
لوکسترین هتل شهر
هتل مینشان با فاصله 60 کیلومتری از فرودگاه بینالمللی لهاسا با وجود نزدیكی به فرودگاه كه باعث می شود از هدر دادن زمان بیهوده جلوگیری كند، یکی از بهترین و لوکسترین هتلهای شهر است. در این هتل تمام امکانات رفاهی مورد نیاز برای مسافران از قبیل اینترنت پر سرعت رایگان، تلویزیون ال سی دی، کتری برقی و یخچال کوچک در نظر گرفته شده است.دکوراسیون داخلی هتل مدرن و مبلمان آن چرمی است. این هتل مجهز به یک سالن ورزشی و دو رستوران است. برای اقامت در این هتل مجلل باید شبی 121 دلار بپردازید.
سنتی و مدرن
هتل شانگریلا تنها 700 متر از موزه تبت فاصله دارد؛ هتلی 5 ستاره و مجلل که مشرف به کوههای باشکوه و معنوی است. این هتل تمامی امکانات مدرن از جمله اتاق بدنسازی، چهار رستوران، اینترنت رایگان، سالن ماساژ و استخر سرپوشیده را برای مهمانان خود فراهم کرده است.هتل شانگریلا با دکوراسیون تبتی تزئین شده و تمام اتاقهای آن مشرف به منظره کوه است. گاو صندوق، تلویزیون کابلی، میز کار و دوش مدرن از امکانات اتاقهای این هتل است. برای اقامت در این هتل باید شبی 80 دلار بپردازید.
هتلی سبز
در مجاورت مرکز تجاری لهاسا هتل تبت شنگجی هالیدیو در نزدیکی کاخ پوتالا خودنمایی میکند. هتلی با امکانات مناسب اقامتی و قیمت تقریبا ارزان. گیاهان سرسبز در هر کدام از اتاقهای هتل تعبیه شده تا هوای اتاق را تمیز کنند. تهویه مطبوع، اینترنت رایگان و تلویزیون کابلی هم در هر اتاق در نظر گرفته شده است. اگر علاقهای به گشت و گذار در طبیعت دارید این هتل دوچرخههای خوبی را در اختیار مهمانان خود قرار میدهد. در رستوران هتل انواع غذاهای سنتی تبت سرو میشود و شما میتوانید از صبحانه بوفه هتل هم به طور رایگان استفاده کنید. برای اقامت در این هتل باید شبی 60 دلار بپردازید.
منظرههای بکر
اگر اهل ماجراجویی و کشف بافت قدیمی شهر هستید بهتر است هتل تاشیتکاج(Tashitakge) لهاسا را امتحان کنید. هتلی که در خیابان باکو واقع شده است منظره بکری به قصر پوتالا و کوه افسانهای شهر دارد. اینترنت رایگان در این هتل در دسترس عموم قرار دارد و تمام وسایل اتاقها تمیز و استریلیزه است. رستوران پشت بام این هتل با انواع غذاهای محلی و منظرهای زیبا در خدمت مهمانان است. برای اقامت در این هتل 3 ستاره باید شبی 50 دلار بپردازید.
لهاسا دومین شهر بزرگ فلات تبت و مرکز معنوی بودایی است. پس باید انتظار داشت كه این شهر مملو از مكانهای دیدنی، معبدهای رنگارنگ و ساختمان های تاریخی باشد. این شهر به دلیل جغرافیای خاصش تا سالها از گزندبسیاری از بلاهای انسانی دور بوده و قدمت تاریخی آن دست نخورده باقی مانده است.
تاریخ گردی
روز اول
لهاسا با بیش از هزار سال سابقه تاریخی و فرهنگی نقاط بسیار دیدنی برای علاقه مندان به فرهنگ و تمدن این سرزمین دارد.
کاخ پوتالا
کاخ پوتالا درست در وسط شهر لهاسا واقع شده است. نام این کاخ از کوهی که در نزدیکی آن است گرفته شده و به معنای الهه رحمت است. این کاخ برای اولین بار توسط پادشاهی به نام سونگتسن گامپو(Songtsen Gampo) در سال 637 ساخته شد و به عروس او شاهزاده خانم ون چنگ تقدیم شد. در طول دوران سلطنت دالایی لامای پنجم این قصر بازسازی شد. امروز کاخ پوتالا به موزهای برای فرهنگ و تاریخ این سرزمین تبدیل شده و در سال 1994 نام آن در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد. این کاخ بیش از هزار اتاق دارد و 200 هزار مجسمه در دل آن قرار گرفته است.
خیابان بارخور(Barkhor) یک خیابان تاریخی و مذهبی در اطراف معبد جوخانگ است که به عنوان مهمترین و محبوبترین مرکز تجمعات مذهبی مردم تبت شناخته میشود. هر وقت سال که به این خیابان بروید راهبان را در حال دعا و رفتن به سمت معبد میبینید. بسیاری از مردم عادی که از روستاهای دور افتاده یا مناطق کوهستانی به لهاسا میآیند در این خیابان مشغول دعا میشوند.
موزه تبت که در غرب شهر لهاسا قرار دارد در حقیقت یک موزه خودمختار به شمار میرود. عملیات ساخت این موزه در سال 1999 به پایان رسید و تبت اولین موزه مدرن خود را در این مکان تثبیت کرد. این موزه با مساحت بیش از 53 هزار متر مربع تلاش دارد تا تمام بقایای فرهنگ و تاریخ این سرزمین را زنده کند. از هنر اصیل تبتی گرفته تا دست سازها، صنایع دستی و سکههای قدیمی در این موزه نگهداری میشود.
روزدوم
لهاسا پایتخت معنوی بوداییان است. از هزاران سال پیش مردم این شهر با آیین بودا زندگی کردهاند و معابد و راهبان بسیاری در لهاسا برای گسترش دین بوداییم تلاش میکنند. آشنایی با فرهنگ و شیوه زندگی پیروان این مذهب میتواند روز دوم شما را تکمیل کند.
معبد گل رز وحشی
معبد سرا(Sera) یکی از معابد اصلی تبت به شمار میرود که در دو کیلومتری شمال لهاسا قرار دارد. لغت «سرا» به معنای شکوفه گل رز وحشی است و نشان دهنده این حقیقت است که این معبد در تپهای مملو از گلهای رز وحشی تاسیس شده است. در حال حاضر بیش از سه هزار راهب در این معبد زندگی میکنند. سرا یک معبد ویژه برای گلوپا یا پیروان فرقه کلاه زردان است که شاخهای از آیین بوداست.
معبد درپونگ(Drepung) در پای کوه و در شمال غرب لهاسا قرار دارد. این معبد بزرگترین معبد تبت محسوب میشود. البته در زمان اوج خود این معبد بزرگترین معبد بوداییان جهان با جمعیت بیش از 10 هزار راهب بود اما امروز از تعداد راهبان بسیار کاسته شده است. مقبره دالایی لامای دوم تا پنجم در این معبد قرار دارد اما از زمان دالایی لامای پنجم کاخ پوتالا به عنوان مرکز سیاسی و معنوی تبت تثبیت و اجساد باقی دالایی لاماها در آن کاخ به خاک سپرده شد.
معبد جوخانگ (Jokhang) در مرکز شهر لهاسا و در داخل خیابان بارخور قرار دارد. معبدی که در طول سلطنت سونگتسن گامپو ساخته شد. بسیاری از هنرمندان مشهور آن زمان برای ساخت این معبد از نپال به لهاسا آمدند تا این شاهکار هنری و تاریخی را خلق کنند. برای مردم تبت هنوز مقدسترین و مهمترین مکان عبادتی همین معبد جوخانگ است. نام این معبد هم در سال 2000 در لیست آثار میرات جهانی یونسکو ثبت شد.
روزسوم
از نقاط دیدنی و تاریخی لهاسا که بگذریم طبیعت این شهر بسیاری از گردشگران را غافلگیر کرده است؛ شهری که در ارتفاعات قرار دارد و هر گوشهای از آن یک جاذبه طبیعی را در دل خود پنهان کرده است.
دریاچهای رویایی
دریاچه نمتسو(Namtso) در ارتفاع چهار هزار متری از سطح دریا واقع شده و مساحت آن هزار و 920 کیلومتر مربع است. دریاچه نمتسو دارای جزایر متعدد در اندازههای مختلف است. آب و هوا در اطراف دریاچه به طور سریعی تغییر میکند و بارش برف در این منطقه بسیار رایج است. اگر به طبیعت علاقه دارید بازدید از این دریاچه را نباید از دست بدهید.
یانگباجینگ (Yangbajing) شهری است که در 90 کیلومتری شمال غرب شهر لهاسا واقع شده است؛ شهری با طبیعت بی نظیر و فوق العاده بکر. این شهر در یک دره سر سبز قرار دارد و به واسطه چشمههای آبگرمش مشهور است. از این چشمهها برای تولید برق هم استفاده میشود و اولین نیروگاه حرارتی در سال 1977 در این منطقه تاسیس شد. چشمههای آبگرم این منطقه خواص درمانی بسیاری دارند.
نوربولینکا (Norbulingka) در غرب شهر لهاسا قرار دارد؛ عمارت زیبایی که ساخت آن به سال 1755 برمیگردد. این عمارت زمانی به عنوان قصر تابستانی، بعد از آن یک مرکز اداری و دینی بوده است و امروز به عنوان یکی از آثار ثبت شده یونسکو در معرض تماشای توریستها قرار گرفته است. در اطراف این عمارت پارکی وجود دارد که به عنوان اولین و بهترین پارک تبت شناخته میشود. تابستان و پاییز بهترین فصلهای تماشای این پارک است و معمولا برنامههای موسیقی محلی در این مکان برپا میشود. لهاسا با بیش از هزار سال سابقه تاریخی و فرهنگی نقاط بسیار دیدنی برای علاقه مندان به فرهنگ و تمدن این سرزمین دارد.