سلامت دیجیتال:

مزاج شناسی در طب سنتی ایران

مکتب طب سنتی ایران، دانشی آمیخته با هنر و فراست و ذخیره‌ ای برخاسته از حکمت خسروانی اهالی سرزمین آریایی ایران است که در حکمت یونانی آمیخته و با محک تجربه در طول سالیان حیات انسان آزموده شده است.
مکتب طب سنتی در دوران زرّین شکوفایی تمدن اسلامی، و با طلوع ستارگان پرفروغ تاریخ علم، آن فرزانگان ایرانی جهان‌وطن، بر پایه خردورزی و با جدا ساختن سره از ناسره گسترش یافت و اکنون نیز توانایی حلّ برخی از معضلات علمی را در عرصه بهداشت، پیشگیری، تشخیص و درمان دارا است.
مکتب طب سنتی با ریشه‌ای ده‌‌هزار ساله، انسان را فقط از بعد مادّی نمی‌نگرد بلکه به ابعاد دیگر وجود او به‌عنوان خلیفه الهی نیز توجه دارد. در دیدگاه طب سنتی، حفظ سلامت مقدم بر درمان است، و توجه به روش زندگی و تأمین هوای سالم، تغذیه درست، فعالیت کافی، استراحت به‌اندازه و تعادل حالات روحی‌ـ ‌روانی شعار طب سنتی ایران است.

اکنون جامعه پزشکی جهان به اهمیت روش‌های درمان با طب سنتی و مکاتب طب سنتی و مکمل پی ‌برده است، و دانشکده‌ها و مراکز تحقیقاتی بسیاری در غرب و شرق جهان به پژوهش برای به‌کارگیری روش‌های مختلف طبّی -که سابقه علمی و تاریخی دارند مشغول می‌باشند. گسترش فوق‌العاده طب سنتی چین، طب تبتی، کایروپراکتیک، آیورودا، هومیوپاتی و صدها مکتب و روش گوناگون، نشان‌دهنده این حرکت عظیم جهانی است. این حرکت، همچنین موجب شده است که پزشکان و محققان در ایران و دیگر کشورهای جهان به شناخت مبانی طب سنتی ایران گرایش یابند.
اصطلاحات تغذیه در طب سنتی ایران:
ازنظر طب سنتی ایران، انسانها با یكدیگر تفاوت دارند وهریك كتاب جداگانه ای محسوب می شوند
طی قرن‌های متمادی و بر اساس تجربه، غذاها را به هجده خانواده تقسیم‌‌بندی کرده‌اند که قبل از بیان آنها لازم است برخی از اصطلاحات تخصصی تغذیه را به اختصار توضیح دهیم:
غذای لطیف از دیدگاه طب سنتی:
غذایی است که وقتی بدن روی آن اثر می‌کند، به سرعت هضم می‌شود و مورد استفاده اندام‌ها قرار می‌گیرد و قوای تدبیر کننده بدن می‌توانند به سرعت آن را آماده مصرف ‌کنند.
به عبارت دیگر، از این دسته از غذاها خون رقیقی تولید می‌شود که به سهولت جزء بدن می‌شود. این غذاها برای افرادی که به تازگی از بیماری بهبود یافته‌اند یا افرادی که اهل کارهای فکری هستند و فعالیت سنگین بدنی ندارند مناسب است، مثل زرده تخم‌مرغ عسلی.
از نظر طب سنتی غذای کثیف ( متکاثف ) چه غذایی است؟
غذای کثیف یا درهم فشرده غذایی است که از سویی قوای طبیعت برای هضم و استفاده از آن باید تلاش بیشتری بکند تا آن را برای مصرف اندام‌ها آماده کند، و از سوی دیگر مواد زاید آن هم زیاد است. به عبارت دیگر، از این دسته از غذاها خون غلیظی تولید می‌شود که به سهولت تحت تأثیر قوا قرار نمی‌گیرد و جزء بدن نمی‌گردد.
از نظر طب سنتی این دسته از غذاها برای افرادی که فعالیت زیاد و یا کارهای سنگین بدنی دارند مانند کشاورزان و ورزشکاران مناسب است، مثل گوشت گوساله.
طب سنتی غذای معتدل را برای چه کسانی توصیه میکند؟
غذای معتدل برای افراد با مزاج معتدل و فعالیت متوسط مناسب است.