چه وقت بدن ما به ماساژ نیاز دارد؟

 این روزها ماساژ به‌خصوص برای رفع خستگی طرفداران خاص خود را دارد و اغلب در اکثر سالن‌های آرایشی هم قسمتی برای این امر اختصاص داده شده است. البته باشگاه‌های ورزشی نیز از این قافله عقب نمانده و از ماساژ برای جذب افراد به‌خصوص چاق برای لاغرشدن بهره گرفته‌اند. هر چند در برخی از مراکز درمانی به خصوص مراکز طب سنتی نیز فعالیت در این زمینه صورت می‌گیرد ولی آیا تا به حال با خود فکر کرده‌اید که فردی که به عنوان ماساژور فعالیت می‌کند باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد و آیا همه ما می‌توانیم برای ریلکسیشن از ماساژ کمک بگیریم؟!
در گفت‌وگویی که با دکتر احمد باقری‌مقدم، متخصص پزشکی‌ورزشی داشته‌ایم او در پاسخ به این سوال گفت:‌ «در ماساژ احتیاطات و موارد ممنوعیت نسبی و یا مطلق وجود دارد برای مثال کسی که تب دارد ممنوعیت مطلق برای ماساژ است و در عفونت‌های پوستی یا سالمندان و کودکان این کار باید با احتیاط لازم انجام شود.»
این درحالی است که همه ما وقتی به خاطر فشار کاری احساس خستگی و فرسودگی می‌کنیم یا دچار استرس کاری یا اضطراب و تنش هستیم، گرفتن ماساژ را توصیه می‌کنیم.
علاوه بر اين نكته، اين متخصص پزشكي ورزشي به یکی ديگر از مواردی که گاها به آن توجه نمی‌شود، اشاره كرد و گفت: «اغلب در مراجعه به سالن‌ها و باشگاه‌ها صرفا به تعريف‌ها اكتفا مي‌شود و مساله‌اي كه به آن توجه نمي‌شود اين است که آیا فردی که به عنوان ماساژور فعالیت دارد به خوبی تکنیک این کار را می‌داند و قبل از هر اقدامی، برای هر شخص یك پرونده سلامت تشكیل می‌دهد و آن را در جایی امن و دور از دسترس دیگران قرار می‌دهد يا نه.»
وي با اشاره به اینکه شاید برای برخی افراد تشکیل پرونده سلامت چندان مهم تلقی نشود، درحالی که از اهمیت فراواني برخوردار است، توضیح داد: «وقتی که فردی برای ماساژ مراجعه می‌کند، باید مطمئن بود كه وضعیت شخص خوب است و مشكلاتی مانند فشارخون بالا، مشكلات تنفسی و… ندارد. همچنین بهتر است كه همیشه قبل از ماساژ، فشارخون و تست حساسیت به روغن، ماسك یا اسانس‌های مورد استفاده انجام داده شود و موارد حساسیتی در پرسشنامه ثبت شود. و چنانچه بیمار از مشکل و دردی گلایه دارد اگر لازم است ابتدا از پزشك، بیمار كسب تكلیف کند یا اگر ماساژور، تشخیص می‌دهد كه باید به پزشک مراجعه كند به وضوح موضوع را با بیمار در میان گذاشته و از به كار بردن روش‌های مداخله‌گرانه در پزشكی به شدت پرهیز کند.»
دکتر باقری‌مقدم در پاسخ به این سوال که بی‌توجهی به این مساله می‌تواند چه تبعاتی داشته باشد، گفت: «ماساژهای اﺳﺘﺮوك ﺳﻄﺤﻲ، آرام‌بخش و کاهنده فشارخون هستند ولی ماساژهای عمقی و طولانی‌مدت در مبتلایان به فشارخون، با افزایش گردش خون و تحریک سمپاتیک منجر به بالا رفتن فشارخون می‌شوند. از طرفی دیگر در مبتلایان به مشکل تنفسی و آسم انجام ماساژهای عمقی و طولانی‌مدت و همچنین عطر و بوی اسانس‌ها، روغن‌ها و حتی ماسک‌ می‌تواند شروع‌کننده حملات آسمی باشد. بنابراین باید بیماری تحت‌کنترل باشد و حتما ماساژ استروک سطحی روی این افراد انجام شود.»
وی در ادامه گفت‌وگو با هشدار اینکه در ماساژ احتیاطات و موارد ممنوعیت نسبی و یا مطلق وجود دارد، موضوعی که متاسفانه در باشگاه‌ها و سالن‌های آرایشی به هیچ‌وجه مدنظر قرار گرفته نمی‌شود، بیان کرد: «وضعیت حركتی و پوزیشن هر بیمار نشانگر شغل و فعالیت او و میزان كاربردی هر عضله است بنابراین با توجه به این موضوع باید از شغل و فعالیت ماساژگیرنده یا وضعیت ایستادن او سوالاتی شود. از او پرسیده شود كه آیا قبلا عمل جراحی انجام داده یا اتفاق خاصی برایش روی داده یا نه؟ بعد از اتمام سئوالات مربوطه، وضعیت فیزیكی گیرنده بررسی شود. موضوعی که متاسفانه در باشگاه‌ها و سالن‌های آرایشی به هیچ‌وجه مدنظر قرار گرفته نمی‌شود و درصورتی که فرد تبحرات کافی در تکنیک ماساژ را نداشته باشد می‌تواند باعث صدمه به ماساژ گیرنده شود. علاوه بر این، در ماساژ احتیاطات و موارد ممنوعیت نسبی و یا مطلق وجود دارد. برای مثال کسی که تب دارد ممنوعیت مطلق برای ماساژ است و در عفونت‌های پوستی یا سالمندان و کودکان این کار باید با احتیاط لازم انجام شود.»
رییس کلینیک تخصصی پزشکی ورزشی اصفهان درنهایت هم با تاكيد بر اين مساله كه ماساژ باید در حال استراحت و به دور از هرگونه فشار روانی و بدون عجله صورت پذیرد، خاطرنشان کرد: «اين توصيه به اين دلیل است كه در صورت وجود فشار روانی، کانال‌های خروج مواد زائد و سمی منقبض و بسته می‌شوند ولی در حال استراحت، کانال‌های فوق آزاد هستند و لذا مواد زائد و سمی به راحتی دفع می‌شوند.»