گوشت ممکن است آنقدرها هم بد نباشد
یک بررسی جدید نشان میدهد گرچه رژیم غذایی گیاهخواری شماری از سودمندیهای بهداشتی دارد، خوردن گوشت ممکن است آنقدرها هم زیانبار نباشد، مادامیکه همراه آن مقداری زیادی از سبزی هم مصرف کنید.
پژوهشگران در این بررسی به تأثیر رژیمهای غذایی متفاوت بر انواع باکتریها در روده افراد و میزان برخی از ترکیبات که باکتریهای روده تولید میکنند، پرداختند.
آنان دریافتند که افرادی که رژیمهای غذایی مملو از سبزی میخورند، نهتنها دارای باکتریهای رودهای هستند که پژوهشهای پیشین آنها را با رژیمهای غذایی بر اساس گیاهان مربوط کرده بودند، بلکه روده این افراد دارای میزانهای بالاتری از مولکولهایی است که اسیدهای چرب کوتاهزنجیره خوانده میشود. این اسیدهای چرب کوتاهزنجیره را که باکتریها تولید میکنند، برای سلامت مفید هستند.
اما رژیمهای غذایی که شامل گوشت هستند- مانند رژیم غذایی مدیترانهای– لزوماً به معنای مصیبتی برای سلامت ما نیستتد. افرادی که در این بررسی بهطور دقیق از رژیم غذایی مدیترانهای پيروی میکردند (و مقدار بسیار اندکی گوشت میخوردند)، نسبت به افرادی که با دقت کمتری از این رژیم پيروی میکردند، میزانهای بالاتری از اسیدهای چرب کوتاهزنجیره داشتند.
نویسندگان این مقاله پژوهشی که در ژورنال Gut منتشر شده است، در بخش نتیجهگیری مینویسند: «رژیم همهچیزخوار غربی اگر مصرف مقدار معینی غذاهای گیاهی هم در آن گنجانده شده باشد، لزوماً بد نیست.»
دانیلو ارکولینی، استادیار میکروبیولوژی در دانشگاه فردریک دوم ناپل در ایتالیا و سرپرست این بررسی گفت، در واقع، شواهد نشان میدهند که افرادی که بیشازحد گوشت نمیخورند و میزان مصرف میوه، سبزی و حبوبات را در رژیم غذاییشان میافزایند، با احتمال بیشتری ممکن است مجموعهای سالم از باکتریهای رودهای داشته باشند.
پژوهشگران در این بررسی افراد سالم گیاهخوار مطلق، گیاهخوار و همهچیزخوار را از شهرهایی متفاوت ایتالیا شرکت دادند و اطلاعات درباره رژیم غذایی روزانهشان، به همراه نمونههای ادرار و مدفوع را گردآوری کردند. این پژوهشگران از اطلاعات رژیم غذایی برای گروهبندی آنان بر اساس اینکه با چه میزانی از دقت از رژیم غذایی مدیترانهای پیروی میکنند، استفاده کردند.
این پژوهشگران همچنین از شیوه توالییابی DNA برای تعیین انواع باکتریهای رودهای و از آنالیز شیمیایی برای تعیین میزان متابولیتهای مهم، ازجمله ترکیباتی به نام اسیدهای چرب کوتاهزنجیره و تریمتیلنآمین اکساید استفاده کردند.
ارکولینی گفت، اسیدهای چرب کوتاهزنجیره بهوسیله انواع خاصی از باکتریهای روده هنگام متلاشی شدن فیبرهای نامحلول غذایی (که به فراوانی در سبزیها و میوهها وجود دارند) تولید میشوند. به گفته او، پژوهشگران دریافتهاند که این مولکولها نقش مهمی در حفاظت در برابر بیماریهای متفاوت ایفا میکنند.
پژوهشگران در این بررسی دریافتند که میزانهای اسیدهای چرب کوتاهزنجیره در افراد گیاهخوار مطلق و گیاهخوار و نیز همه شرکتکنندگانی در این بررسی که عموماً از رژیم غذایی مدیترانهای پیروی میکردند، بالاتر است. بهعلاوه افرادی که میوه، سبزی و حبوبات بیشتر مصرف میکردند- بدون توجه به اینکه نوع رژیم غذایی کلی آنان چه باشد- میزان بالاتری از اسیدهای چرب کوتاهزنجیره داشتند.
از طرف دیگر، بر اساس این بررسی، تریمتیلن اکساید درنتیجه متلاشی شدن پروتئینهای حیوانی و چربی بهوسیله باکتریهای معینی در روده به وجود میآیند. به گفته این پژوهشگران این ترکیب با افزایش خطر بیماری قلبی ارتباط دارد.
پژوهشگران در این بررسی دریافتند افرادی که با دقت کمتری از رژیم غذایی مدیترانهای پیروی میکنند- برای مثال مقدار بیشتری گوشت قرمز یا مقدار کمتری سبزی میخورند، نسبت به افرادی که با دقت بیشتری از این نوع رژیم پیروی میکنند، دارای میزانهای بالاتری از این ترکیب در رودهشان هستند.
ماشینآلاتی درون روده ما
مولکولهایی که بهوسیله باکتریهای درون روده ما تولید میشوند، درمجموع سازنده چیزی هستند که دانشمندان «متابولوم» (metabolome) مینامند.
دکتر جیمز لوئیس، متخصص بیماریهای گوارشی و استاد پزشکی در دانشگاه پنسیلوانیا که در این تحقیق شرکت نداشت، دراینباره گفت: «شما میتوانید باکتریها و سایر ارگانیسمهایی را که درون رودههای ما هستند، بهصورت ماشینآلات یک کارخانه به تصور درآورید و غذایی را که میخورید، بهعنوان مواد خامی که در این ماشینها فرآوری میشوند، در نظر بگیرید.»
لوئیس گفت: «متابولوم نمونهای از محصول نهایی این کارخانه است.»
معلوم شده است که باکتریهای روده از راههای متعددی بر سلامت تأثیر میگذارند؛ اما به گفته لوئیس با احتمال بیشتر ترکیبات تولیدشده بهوسیله باکتریها و نه خود باکتریها هستند که بر سلامت ما تأثیر میگذارند. این ترکیبات میتوانند سودمند (مانند اسیدهای چرب کوتاهزنجیره) یا زیانبار (مانند تریمتیلن اکساید) باشند.
لوئیس گفت، «ماشینهایی» که بيشتر آنها را روشن کنید و «مواد خامی» که به درون آنها وارد میکنید، تعیینکننده سودمند يا زيانبار بودن مواد توليدشده خواهند بود.
لوئیس گفت، گرچه پژوهشهای پیشین بر تعیین این موضوع متمرکز بودهاند که کدام باکتریها در رودهها حضور دارند، بررسی فرآوردههای این باکتریها قدم منطقی بعدی در پژوهشها خواهد بود.
او گفت: «برای رسیدن به این هدف، نخست مجبور بودیم باکتریهای درون روده را شناسایی کنیم، اکنون میتوانیم شروع به بررسی موادی کنیم که آنها تولید میکنند.»
البته اکولینی هشدار داد که این بررسی فقط یک ارتباط را پیدا کرده است و نشاندهنده یک رابطه از نوع سببی یا علت و معلولی میان رژیم غذایی و میزانهای بالاتر اسیدهای چرب کوتاهزنجیره نیست. میزانهای اسیدهای چرب کوتاهزنجیره ممکن است بهطور طبیعی درنتیجه عواملی مانند سن و جنسیت تغییر کنند.
به گفته او، پژوهش بیشتری لازم است تا معین کند چگونه رژیم غذایی را میتوان برای هدف قرار دادن باکتریهای رودهای خاص به کار برد و «آنها را واداشت کارهای مفیدی برای ما انجام دهند.»