سلامت دیجیتال:

آلرژی غذایی

واکنش غیر طبیعی سیستم ایمنی بدن به برخی ترکیبات پروتئینی در مواد غذایی را آلرژی غذایی گویند .اغلب مردم تمامی واکنش هایی را که بدن در ارتباط با ماده غذایی نشان می دهد را آلرژی غذایی می دانند و این بسیار مهم است که بتوان بین این واکنش ها تفاوت قائل شد .بطور کلی واکنش های نامطلوب بدن در برابر غذا به دودسته تقسیم می شود :

• واکنشهای مرتبط با سیستم ایمنی که شامل آلرژی غذایی وبیماری سلیاک می شود که در این موارد ایمنوگلوبولین E در گیر می شود .
• واکنشهای غیر مرتبط با سیستم ایمنی که شامل عدم تحمل غذایی است ودلایل آن می تواند متابولیکی ( عدم نحمل لاکتوز)، دارویی(ترکیبات حاوی کافئین و تئوبرومین)، مسمومیت(اسکرومبوئید)و دسته دیگر تحت عنوان واکنشهای روانی شناخته می شوند ، باشد.

علائم آلرژی به چهار دسته تقسیم میشوند: گوارشی (تهوع ، استفراغ، دردها و گرفتگیهای شکم) ، تنفسی(آسم ،خس خس سینه و ورم غشاء مخاط بینی)، پوستی(کهیر، اگزما، خارش و بثورات جلدی) و دیگر واکنش ها مثل بالا رفتن فشارخون ، تورم زبان ،ادم حنجره ، علائم دهانی وشوک آنافیلاکسی.

این واکنش ها معمولا بلافاصله یا چند دقیقه بعد از دریافت ماده غذایی آلرژن رخ می دهد. شدت این واکنش ها به میزان دریافتی از ماده غذایی آلرژن ، نحوه آماده سازی ماده غذایی ، ترکیبات استفاده شده در تهیه غذا یا مصرف شده هنگام خوردن غذا ، سن فرد ، دریافت ماده غذایی با شکم خالی ، دریافت ماده غذایی در زمانی نزدیک فعالیت ورزشی و سابقه بیماریهای آتوپیک و آسم ، بستگی دارد .

اگرچه آلرژی غذایی با واکنش های ملایم همراه است اما گاها می تواند سبب ایجاد شوک آنافیلاکتیک شده و مرگ فرد را به دنبال داشته باشد ، که این واکنش ها اغلب در جوانان با سابقه بیماری آسم و یا آلرژی غذایی در مورد مصرف بادام زمینی و دانه های درختی رخ می دهد و تاخیر در درمان ،مرگ را به همراه دارد.

بیش از 170 نوع ماده غذایی آلرژن شناخته شده است که از میان آنها 8 ماده غذایی، شیر، ماهی، میگو، تخم مرغ، گندم، سویا، بادام زمینی و دانه های درختی ،مهمترین مواد غذایی آلرژن محسوب می شوند باشد که 90% موارد آلرژی های غذایی در دنیا را به خود اختصاص داده اند. البته با توجه به عادات غذایی مردم منطقه یا کشور ، آلرژی به نوع خاصی از ماده غذایی می تواند متفاوت باشد ، مثلا آلرژی به کرفس ، خرچنگ و خردل و بادام مینی در کشورهای امریکایی و اروپایی بیشتراست و یا آلرژی به گندم سیاه در مردم ژاپن شیوع بیشتری دارد .

تمام افزودنی های غذایی نمی توانند سبب ایجاد واکنش های آلرژیک شوند، مثلا آناتو ( رنگدانه )و ژلاتین و یا نگهدارنده هایی چون گلوتامات و سولفات می توانند واکنش ایجادکنند اما مکانیسم ایجاد واکنش ربطی به سیستم ایمنی بدن فرد ندارد و تحت عنوان عدم تحمل قلم داد می شود نه آلرژی غذایی .

بروز واکنش های آلرژیک می تواند حتی با لمس کردن ظروف و یا بطری های حاوی ماده غذایی آلرژن ، باز کردن بسته ماده غذایی ، استنشاق بخارات هنگام پخت و پز ماده غذایی رخ دهد .

محققان معتقدند که 5سال اول زندگی دوران مهمی در طول عمر فرد در ایجاد واکنش های آلرژی غذایی است . مطالعات و تحقیقات انجام شده در کشورهای مختلف نشان میدهد میزان ابتلا رو به افزایش می باشد. مطالعات در امریکا نشان داد که 15میلیون نفر به این عارضه مبتلا هستند. شایان ذکر است که میزان شیوع در پسران بیشتر از دختران می باشد. حدود 9% مردم دنیا و 4% جوانان به آلرژی غذایی دچارند. تعداد 8% از بچه ها و نوجوانان در جهان (حدود 6 میلیون) مبتلا به آلرژی غذایی هستند. اگرچه آلرژی به موادی چون شیر، تخم مرغ ، گندم و سویا در بچه ها به مرور زمان رفع و یا کاهش می یابد اما آلرژی به بادام زمینی، دانه های درختی، ماهی و میگو مدتهای طولانی و شاید تا پایان زندگی همراه فرد مبتلا باقی بماند.

دانشمندان هنوز جواب قانع کننده ای برای این مهم پیدا نکرده اند. اما آنچه واضح به نظر میرسد تغییر در شیوه زنگی مردم و تغییر عادات غذایی و استفاده از غذاهای غیر خانگی، استرسهای موجود وهمچنین مسافرتها می تواند دلیلی برای این افزایش نا مطلوب باشد . که این افزایش در بین افراد نوجوان و جوان شایعتر است.

پرهیز کامل از مصرف ماده غذایی آلرژن تنها راه درمان و پیشگیری از بروز واکنش های آلرژیک می باشد . بنابراین بسیار مهم است که ترکیبات ماده غذایی بر روی برچسب بسته غذایی درج گردد واین باید به صورت یک قانون لازم الاجرا باشد . علاوه بر این تهیه غذا در شرایط سالم و ایمن ، رعایت در عدم رخ دادن تماس متقاطع ، عدم استفاده از غذاهای آماده ، گرفتن آموزش های لازم در هنگام مواجهه با بروز واکنش ها و کمک به استفاده از غذاهای جایگزین می تواند نقش مهمی در کاهش و پیشگیر ی از بروز واکنش های آلرژیک غذایی داشته باشند .